تنوع اقدامات تشخیصی در ناباروری مردان از رادیو گرافی ساده شروع و به روش های جدید تصویربرداری مانند MRI می رسد.
با توجه به تشخیص اولیه علت ناباروری که توسط متخصص درمان ناباروری مردان صورت می گیرد تنوع در روش های تشخیص اتقاق می افتد.
به عنوان مثال اگر مرد ناباروری مشکوک به سندرم کارتوژنر(سنیوزیت مزمن وجود قلب درسمت راست قفسه سینه و اشکالات اسپرموگرام باشد) پزشک با درخواست رادیو گرافی ساده قفسه سینه می تواند حدس تشخیصی خود را اثبات و یا رد کند و یا اگر مرد ناباروری در آزمایش خون افزایش سطح پرو لاکتین خون را داشته باشد با رادیوگرافی ساده جمجمه از وضعیت غده هیپوفیز اطلاعات اولیه بدست می آید و موارد دیگری هم وجود دارد که رادیوگرافی ساده در تشخیص علت ناباروری کمک کننده است.
امروزه سونوگرافی ساده و داپلر رنگی بیشترین کاربرد را در تشخیص علت ناباروری در مردان دارد.
بررسی دستگاه تولید مثل مردان توسط سونوگرافی ساده و داپلر رنگی روش غیر تهاجمی و در دسترس است که با صرف زمان محدود و هزینه مناسب می تواند طبیعی بودن یا غیر طبیعی بودن دستگاه تولید مثل مردان را گزارش کرده و یافته های غیر طبیعی در سونوگرافی را که میتواند علت اشکال در باروری و یا علت ناباروری باشد را گزارش نماید.
به عنوان مثال با سونوگرافی ساده وضعیت بیضه ها از نظر اندازه، حجم و بافت بیضه ها به راحتی قابل بررسی است و میتوان وجود یا عدم وجود توده ها را در بیضه ها بررسی و گزارش نمود. همچنین می تواند تجمع مایع و یا وجود کلسیفیکاسیوندر محتویات کیسه بیضه ها را به راحتی تشخیص و گزارش کرد و یا با سونوگرافی داپلر رنگی وضعیت عروقی بیضهها را بررسی کرد و وجود و یا عدم وجود واریکوسل و درجه بندی واریکوسل را گزارش نمود.
با سونوگرافی ساده می توان اختلالات مادرزادی مرتبط با ناباروری مردان مثل عدم وجود مادرزادی یک کلیه که در بعضی از مردان نابارور است را بررسی و تایید و یا رد نمود.
با سونوگرافی از طریق رکتال هم می توان وضعیت پروستات و کیسه های منی را بررسی و گزارش نمود و در صورت وجود علل انسدادی، تشخیص آزواسپرمی انسدادی مطرح میشود و یا در صورت رویت پروستات، کیسه های منی و لوله های منی با نمای طبیعی، انسدادی آزواسپرمی رد می شود. با این روش میتوان علت احتمال وجود خون در مایع منی را نیز گزارش نمود.
با روشهای دیگر تصویربرداری مانند سیتیاسکن میتوان محل بیضه نزول نکرده و یا عواملی که در داخل لگن سبب اشکال در باروری مردان میشود را پیدا نمود و گزارش کرد و همچنین موقعیت و جایگاه غده فوق کلیوی قابل بررسی بوده و اشکالات آن گزارش میشود.
بهره مندی از روش MRI که روش غیر تهاجمی و در عین حال گران قیمت است میتواند در تعدادی از بیماران مفید باشد. با این روش می توان از عملکرد غده هیپوفیز وجود و یا عدم وجود تومور در حفره جمجمه، وجود و یا عدم وجود بیضه های نزول نکرده و … مطلع شد و گزارش نمود.
این مطلب به تائیدیه آقای دکتر احمد وثوق رسیده است.