تاثیر سن و چاقی بر ناباروری مردان

ناباروری در مردان بیماری پیچیده ­ای است که علل متعددی دارد و بیماران چه از نظر ژنتیکی و چه بالینی بسیار متنوع می باشند.

عوامل متعددی می­ توانند بر روی اسپرم و قدرت باروری در مردان تاثیر گذار باشند که از جمله آنها می­ توان به سن فرد و چاقی اشاره کرد.

در اینجا به شکل مختصر در مورد این دو عامل صحبت خواهیم کرد:

1. تاثیر سن بر ناباروری مردان:

تاثیر افزایش سن بر روی قدرت باروری در زنان به خوبی شناخته شده است به گونه ای که با افزایش سن در زنان ذخیره تخمدانی و قدرت باروری به شدت کاهش می یابد.

به طور کلی در زنان بعد از سن ۳۵ سالگی و به ویژه بعد از سن ۴۰ سالگی قدرت باروری طبیعی و حتی به دنبال روش های کمک باروری به شدت کاهش می یابد.

اما تاثیر افزایش سن در مردان بر باروری کمتر شناخته شده است.

در مردان افزایش سن به طور اندک منجر به اختلال کلی در پارامترهای اسپرم و افزایش شکست DNA  (DFI) و کاهش اندک قدرت باروری می­ شود، با اینحال مردان با سن بالا نیز به خوبی قادر به  فرزند دار شدن خواهند بود.

به علاوه در مردان ممکن است با افزایش سن به علت وقایع فیزیولوژیک مسن شدن و هم افزایش بیماری­ های زمینه­ ای مثل قند خون و فشار خون عملکرد جنسی مختل گردد. این به معنای کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ بوده که منجر به کاهش نزدیکی و در نتیجه کاهش باروری می­ گردد.

بنابراین سن زوجین در قدرت باروری و تصمیم گیری روش درمانی زوجین نابارور اهمیت دارد ولی باید متذکر شد که سن زوجه از سن مرد در باروری اهمیت بیشتر دارد به گونه ای که می توان گفت:

مهمترین فاکتور پتانسیل تولید مثلی یک زوج را، سن خانم تشکیل می دهد.

2. تاثیر چاقی بر ناباروری مردان:

چاقی به تجمع بیش از حد و غیر طبیعی چربی در بدن که منجر به اختلال در سلامتی فرد می ­گردد، اطلاق می شود.

طبق تعریف WHO اضافه وزن به BMI بیشتر از ۲۵ و چاقی به BMI بیشتر از ۳۰ گفته می­ شود.

چاقی یکی از عوامل اصلی مرتبط با ناباروری و اختلال جنسی در مردان می ­باشد.

مکانیسم های دخیل در افراد چاق شامل موارد زیر می باشد:

۱.افراد چاق به علت داشتن بافت چربی محیطی بیشتر میزان بیشتری از آنزیم آروماتاز را دارا بوده که این آنزیم مسئول تجزیه هورمون تستوسترون (هورمون مردانه) به هورمون استرادیول (هورمون زنانه) می باشد. لذا با کاهش هورمون تستوسترون میل جنسی در مردان کاهش پیدا کرده و دچار اختلال نعوظ نیز می­ گردند. همچنین کاهش تستوسترون باعث اختلال در پارامترهای اسپرم و ناباروری می ­گردد.

2. افزایش استرادیول با تاثیر منفی و مهار بر روی محور هیپوتالاموس -هیپوفیز-بیضه منجر به کاهش LH و در نتیجه تولید تستوسترون از بافت بیضه می­ گردد واین کاهش تستوسترون داخل پارانشیم بیضه منجر به کاهش سنتز اسپرم در توبول­های منی ساز خواهد شد.

۳.در افراد چاق هورمون لپتین بیشتری از بافت­های چربی ساخته می شود که با مهار بر روی سلول ­های لیدیگ منجر به کاهش تولید تستوسترون و اسپرم از بیضه می ­شود.

چاقی و عوارض مرتبط با آن قابل پیشگیری بوده و با رژیم غذایی مناسب (کاهش مصرف کربوهیدرات و چربی­ ها و افزایش مصرف میوه جات و سبزیجات تازه و آجیل) و فعالیت بدنی و ورزش کافی (روزانه حداقل ۳۰ دقیقه) می توان به وزن مناسب و سلامتی دست پیدا کرد.

این مطلب به تائیدیه آقای دکتر حسام الدین سجادی رسیده است.