معرفی کلینیک حفظ باروری مرکز درمان ناباروری رویان
با توجه به آمار ارائه شده از سوی انجمن سرطان ایران، سرطان در سال های اخیر روند رو به رشد و بسیار نگران کننده ای را در کشور داراست.
استفاده از شیمی درمانی سبب درمان سرطان می شود اما بدلیل اثرات مخرب بر تخمدان سبب نارسایی زود رس تخمدان (POF: premature ovarian failure) و کاهش ذخیره فولیکولی آن ها می گردد. این مسئله باعث گردیده تا افراد تحت درمان شانس بسیار پایینی برای باروری پس از دوره درمانی داشته باشند و تا پایان عمر از ناباروری رنج ببرند. بنابراین ضرورت حفظ توان تولید مثلی این افراد پیش از شروع درمان سرطان ضروری به نظر می رسد.
انجماد تخمک، انجماد جنین
در این راستا تکنیک های مختلف روش های حفظ باروری از جمله: انجماد جنین، انجماد تخمک و انجماد بافت تخمدان به حفظ توان باروری این افراد بسیار کمک کرده است.
استفاده از این روش ها در افراد مجرد، متاهل، بالغ و نابالغ متفاوت بوده و بدیهی است با در نظر گرفتن کلیه شرایط، مناسب ترین روش انتخاب خواهد شد. در صورت وجود زمان کافی برای تحریک تخمک گذاری، انجماد جنین روشی استاندارد و مورد قبول در تمامی دنیاست. علاوه بر آن، هنگامیکه شرایط مذکور جهت انجماد جنین برای بیمار به دلایل مختلف وجود نداشته باشد مثلا فرد فاقد همسر بوده و یا تمایلی به استفاده از اسپرم اهدایی نداشته باشد، انجماد تخمک می تواند گزینه مناسبی باشد.
انجماد بافت تخمدان
انجماد بافت تخمدان راهکار دیگری است که به عنوان تجربه ای دیرین اما با کاربرد جدید جهت حفظ قدرت باروری بکار برده می شود. علاوه بر این با توجه به محدودیت های انجماد تخمک و جنین از جمله ابتلا به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان، در تعدادی از بیماران در حین تحریک تخمدانی، این روزها انجماد بافت تخمدانی بیشتر مورد توجه و استقبال قرار گرفته است. همچنین، برای حفظ باروری دختران نابالغ و زنانی که زمان کافی برای تحریک تخمک گذاری ندارند، انجماد بافت تخمدان تنها انتخاب است.
در انجماد بافت تخمدان، بافت به عنوان مخزنی که دارای فولیکول های زیاد (در مراحل مختلف رشد و تکوین) است، بدون هیچگونه تاخیری در شروع درمان سرطان ذخیره و نگهداری می شود. این روش در دختران نابالغ و مجرد بهترین گزینه جهت حفظ باروری است.
بانک تخمدان انسانی پژوهشگاه رویان در راستای ارائۀ خدمات به بیماران مبتلا به سرطان و افرادی که خواستار حفظ توانایی باروریشان هستند، پس از حدود یک دهه تحقیق و پژوهش، نهایتا از سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰) به عنوان یکی از زیر گروه های بخش جنین شناسی راه اندازی گردید و در سال ۱۳۹۵ موفق به اخذ گواهی نامه بین المللی ISO 9001:2015 گردید و تاکنون به پذیرش بیش از ۱۰۰ بیمار پرداخته است. سن افراد مراجعه کننده بین ۳۵- ۷ سال است .
همچنین در این راستا، رسالت خود را در زمینه معرفی فعالیت و خدمات تخصصی در سمینارها و کنگره های مرتبط ایفا می نماید. این مرکز سعی دارد با انجماد و نگهداری بافت تخمدان، پشتوانه آرامش روانی و امید به آینده، همچنین تحقق رویای فرزند‌دار شدن بیماران مبتلا به سرطان را رقم زند.
سوالات متداول
- چه کسانی اندیکاسیون انجماد و نگهداری بافت تخمدانی را دارند؟
در ارتباط با کلیۀ بیماران مبتلا به سرطان، بویژه افراد نابالغی که سن آنها پائین تر از سن باروری است و یا افرادی که دچار نارسایی زودرس تخمدانی شده اند و پس از بهبودی، علاقمند به حفظ توان باروری خود هستند، توصیه می شود ” پیش از شروع رادیوتراپی و شیمی درمانی ” هرچه سریعتر نسبت به انجماد و ذخیره سازی بافت تخمدانی خود اقدام نمایند.
- آیا فولیکول ها و بافت تخمدانی در همۀ موارد قابل ذخیره سازی هستند؟
قطعات بافتی و فولیکول های تخمدانی در صورتی ذخیره سازی می شوند که عاری از هرگونه سلول سرطانی بوده و بافت تخمدانی دارای تراکم فولیکولی مورد نظر باشد.
- مدت زمان نگهداری فولیکول ها و قطعات بافت تخمدانی چقدر است ؟
طبق استانداردهای بانک جهانی تا ۲۰ سال نمونه ذخیره شده قابل نگهداری است. اگر چه از نظر علمی نمونه ای که در ۱۹۶- درجه سانتیگراد قرار دارد برای مدت نامحدودی قابل نگهداری است.
- آیا در هر زمانی می توان برای انجماد و نگهداری بافت تخمدان اقدام کرد ؟
در مورد بیماران سرطانی توصیه می شود این امر پیش از شروع دوره های رادیو تراپی و شیمی درمانی صورت گیرد.
- آیا هنگام مراجعه به بانک تخمدان باید داروهای مورد استفاده را قطع کرد؟
در این مورد حتما باید با پزشک متخصصی که داروها را تجویز کرده است مشورت نمود.
- هزینه انجماد بافت چقدر است؟
با توجه به اندازۀ بافتی که جهت انجماد به بانک تخمدان منتقل می شود و تعداد استریپ های تهیه شده این مبلغ متفاوت است.
- کارایی و نحوه کاربرد بافت تخمدان منجمد و ذوب شده در آینده به چه صورت است؟
مسلما قطعات بافت تخمدانی با هدف دستیابی به تخمک های بالغ حفظ و ذخیره می گردند. برای بدست آوردن تخمک های بالغ از بافت تخمدانی منجمد و ذوب شده نیز دو راه موجود است :
۱. پیوند بافت تخمدان
۲. جداسازی و کشت فولیکول های جدا شده از بافت تخمدان،
که هر دو روش از اهمیت بالایی برخوردارند.
لازم به ذکر است که با استفاده از روش اول (پیوند بافت تخمدان منجمد و ذوب شده) تا کنون بیش از ۱۶۰ تولد نوزاد سالم در سراسر جهان گزارش شده است.